Muszę, powinnam, nie wypada, koniecznie chcę, zawsze, nigdy – znasz te słowa? Może używasz ich częściej niż sobie z tego zdajesz sprawę? Może nie ma ich na stałe w Twoim słowniku, ale królują w Twoich myślach? Pojawiają się w sytuacji, kiedy coś nie idzie po Twojej myśli ,,mi zawsze nic nie wychodzi”, kiedy jesteś zdenerwowany ,, powinnam się bardziej postarać, zaraz zawalę projekt”, w chwilach bezsilności ,, muszę wstać jeszcze jeden raz i weekend”. Te myśli i tysiące innych pojawiają się w naszych głowach na co dzień. Zastanawiałeś/aś się czy one Ci służą? Pomagają w codziennym życiu?

Myśli automatyczne – myślenie ma moc

Myśli automatyczne posiada każdy z nas, to przekonania, które pojawiają się w naszych głowach w sytuacji trudności, stresu, ale również sukcesu czy niespodziewanej radości. To zakorzenione w nas poglądy na temat swojej osoby, innych ludzi oraz świata. Mogą nam pomagać w codziennym życiu, a mogą z niego Tworzyć piekło, a raczej my je sobie przygotowujemy.

Myśli automatyczne pojawiają się spontanicznie, często nie uświadamiamy sobie nawet, że tak, a nie inaczej myślimy w odpowiedzi na dane wydarzenie, słowa, czy czyjeś zachowanie.

Wśród myśli automatycznych pojawiają się zniekształcenia, które jeszcze bardziej mogą na utrudnić życie.

Zniekształcenia poznawcze

• myślenie ,,czarno-białe”, czyli wszystko, albo nic – to myślenie w skrajnościach, nie ma nic po środku „jeśli nie odniosę sukcesu to jestem nieudacznikiem”
• katastrofizacja (zwana tez przepowiadaniem przyszłości) – tworzenie czarnych scenariuszy, nie branie pod uwagę prawdopodobnych konsekwencji
• lekceważenie lub pomijanie pozytywnych informacji – nie branie pod uwagę żadnych racjonalnych cech, ani przesłanek, ignorowanie realnych faktów „dostałam ocenę bardzo dobrą, ale to nie znaczy ze byłam dobra, po prostu miałam szczęście”
• uzasadnianie emocjonalne – opieramy się jedynie na własnych odczuciach, pomijamy inne dowody, jeśli są sprzeczne z naszym osądem „czuję, że mi to nie wyszło”
• etykietowanie – polega na przyklejaniu sztywnych, ogólnikowych etykietek sobie i innym, np. „jestem nieudacznikiem”.
• wyolbrzymianie/umniejszanie – wyolbrzymiamy negatywne aspekty i/lub umniejszamy pozytywne, nie opieramy się na rozsądnych przesłankach w ocenie siebie
• selektywna uwaga – polega na nieumiejętności uwzględnienia pełnego obrazu w ocenie sytuacji, a skupianiu się na jednym negatywnym szczególe
• czytanie w myślach – polega na nieuzasadnionym przekonaniu, że wiemy co myślą inni, bez uwzględnienia wielu różnych możliwości, np. „ona myśli, że ja się na nią gniewam”
• nadmierne uogólnianie – to wyciąganie ogólnych wniosków, które nie odnoszą się do sytuacji, a są uogólniane na wiele innych sfer życia np. „czułam się źle na zebraniu, więc nie nadaję się do bycia z ludźmi”
• personalizacja – to wiara w to, ze jesteśmy powodem negatywnych zachowań innych ludzi, a nie bierzemy pod uwagę innych, bardziej prawdopodobnych powodów ich zachowania, np. „koleżanka w pracy nie odpowiedziała mi cześć – na pewno uważa mnie za kogoś gorszego”
• nadużywanie imperatywów: „muszę”, „powinienem” – wskutek posiadania za bardzo precyzyjnej i sztywnej koncepcji tego, jak my sami lub inne osoby powinny się zachowywać
• myślenie jednotorowe (efekt lornetki) – to widzenie jedynie negatywnych aspektów sytuacji.

To co jest pocieszające – myśli można zmienić. Każdy z nas ma taką moc, aby sprawić, że jego myślenie o sobie i innych ulegnie zmianie na lepsze. Trzeba na to czasu, jednak nie jest to niemożliwe.

Myślę więc jestem – pytanie kim?

Masz wpływ na swoje myślenie, tworzenie nowych przekonań i schematów myślenia. Pierwsze co pozwoli Ci uwolnić się odrobinę od wpływu myśli automatycznych oraz zniekształceń poznawczych to uświadomienie sobie, że je się w ogóle ma.

Bez świadomości, nie możesz nad nimi pracować, ani tym bardziej ich zmieniać. Masz wpływ na, to co myślisz i co robisz pod wpływem tych myśli. To od Ciebie zależy, czy uważasz się za osobę, która potrafi działać, angażować się i odnosić sukcesy, czy za osobę słabą, beznadziejną, która musi się pod porządkować innym.

Stwórz nowe przekonanie na temat siebie, uświadom sobie na czym Ci zależy w swoim życiu i jak chcesz być postrzegany przez siebie samego. W sytuacjach, kiedy uruchamiają się myśli automatyczne próbuj prowadzić ze sobą dialog i wprowadź nowe przekonanie, które starasz się ćwiczyć.

Twoje mocne strony, osiągnięcia, codzienność oraz pragnienie zmiany mogą pomagać Ci w zmianie myślowych nawyków, czasami wystarczy jedynie podjąć decyzję. Chcesz spróbować? Napisz do mnie kontat@paulinagaworska.pl

,,Uważaj na swoje myśli, stają się słowami…
Uważaj na swoje słowa, stają się czynami…

Uważaj na swoje czyny, stają się nawykami…
Uważaj na swoje nawyki, stają się charakterem…
Uważaj na swój charakter, on staje się Twoim losem.”
Frank Outlaw