Kryzys psychiczny pojawia się niespodziewania, zazwyczaj zwala nas z nóg i przewraca nasz świat do góry nogami. Czasami skrada się podstępnie, wiemy, że nadchodzi, jednak nie potrafimy mu przeciwdziałać, zamykamy oczy i udajemy, że nic się nie dzieje. Kryzysy rozwojowe i sytuacyjne dotykają nas w różnych momentach życia. Obecna sytuacja związana z koronawirusem, gdzie musieliśmy z dnia na dzień zmienić nasze życie i przyzwyczajenia, obawiamy się o zdrowie i życie bliskich oraz sytuację zdrowotną i ekonomiczną w kraju – też jest kryzysem. Kryzys psychiczny jak przetrwać i sobie z nim poradzić?

Sytuacja kryzysowa – co się wtedy z nami dzieje?

O kryzysie mówimy wtedy, kiedy obecne, znane nam sposoby porażenia sobie z daną sytuacją nie wystarczają. Kiedy to, co wiemy, potrafimy jest nie adekwatne do tego w jakiej sytuacji jesteśmy. Kryzys jest doświadczeniem trudnym, które powoduje wiele bardzo niekomfortowych emocji takich jak smutek, bezsilność, często rozpacz, złość, obawę, lęk. Jest to mieszanka, z którą często trudno samodzielnie sobie poradzić. (Kryzys – kiedy iść do psychologa?)

Kryzysy rozwojowe – czyli jakie?

Kryzysy rozwojowe są to takie wydarzenia w życiu człowieka, które są trudne i wymagające, jednak wiemy, że w przebiegu życia człowieka się zdarzą. Np. to okres dojrzewania, usamodzielnienie się, opuszczenie domu rodzinnego, wejście w relacje małżeńską lub partnerską, urodzenie dziecka.

Czasami mimo, tego, że dana sytuacja wydaje się naturalna, jest dla nas trudna, ponieważ nie tak sobie ją wyobrażamy, nie byliśmy na nią przygotowani lub po prostu jej siła oddziaływania na nasze życie jest zbyt silna, niż to co w danym momencie możemy unieść.

Pierwsza praca nie jest spełnieniem marzeń, samodzielne mieszkanie, to nie tylko wolność, ale również obowiązki, a urodzenie dziecka, często wiąże się z wieloma zmianami codziennym funkcjonowaniu.

To, co jest najważniejsze to aby przeżyć ten kryzys na danym etapie życia. Pozytywne przejście kryzysu, poradzenie sobie z sytuacją – samodzielnie lub z pomocą, skutkuje wyciągnięciem wniosków, wzmocnieniem osobowości, poczuciem, że jesteśmy silniejsi.

To Ty decydujesz o swoim życiu, a nie kryzys psychiczny, jaki przeżywasz.

Kryzysy rozwojowe są dla nas szansą na lepsze poznanie siebie, na przeżycie różnych emocji, których uwolnienie daje ulgę, a poradzenie sobie z sytuacją pokazuje naszą siłę. Także wtedy, kiedy szukamy pomocy – przyjaciół, rodziny czy specjalistów np. psychologa.

Kryzysy sytuacyjne – niemiłe niespodzianki od życia

Kryzysy sytuacyjne to różne wydarzenia życiowe, z którymi sobie nie potrafimy poradzić. Które dezorganizują nasze życie, wprowadzają w nie zamieszanie. Czujemy się wytrąceni z równowagi, nie możemy się skupić, ogarnąć umysłem tego, co się dzieje.

Nasze myśli są rozbite, czujemy rozpacz, smutek, bezsilność, możemy też pogrążyć się w odrętwieniu. Jednak kryzys jest ograniczony w czasie, taki stan dezorganizacji trwa około 6-8 tygodni.

Nieokreślona przeszkoda powoduje, że nasze życie wywraca się do góry nogami. Obecnie jest to zmaganie się z koronawirusem oraz przymusowym spędzaniem czasu w domach. Lęk o bliskich i niepokój o wydolność służby zdrowia. Boimy się, złościmy na ograniczenia, staramy się wykorzystać, to co działało wcześniej, jednak wcześniejsze nawyki i wzorce zachowania nie przynoszą pożądanego efektu.

Uczymy się funkcjonować inaczej, wykorzystujemy pracę zdalną, na ile to możliwe w danym zawodzie. Przestawiamy się na nauczanie zdalne, spędzamy ze sobą więcej czasu w rodzinach. Popularne stają się telenarzędzia, rozmowy za pomocą wideoczatów, do łask wracają rozmowy telefoniczne. Obecna sytuacja skłania nas nie tylko do innych sposobów zachowania, a także do innego myślenia.

To co może pomóc, to skupianie się na dzisiaj, na tym co robimy danego dnia. Nie wybieganie w przyszłość, nie zastanawianie się nad tym, co będzie, bo to często tylko zwiększa lęk.

Również pozwolenie sobie na trudne emocje – smutek, złość, przeżywanie ich, może być pomocne. Nie musimy teraz być mistrzami produktywności, jeśli potrzebujemy drzemki. A robienie tylko tyle ile potrzeba, to w obliczu kryzysu jest naszym wielkim zwycięstwem.

Kryzys psychiczny jak przetrwać?

• Dbajmy o kontakty z bliskimi – telefony, wideoczaty – mogą pomóc utrzymać kontakt z rodziną i przyjaciółmi.
• Pracując zdalnie zadbajmy o siebie i pracowników – piszmy do siebie, pokazujmy na kamerach, wdróżmy regularne spotkania. Róbmy przerwy i przeznaczmy czas na odpoczynek.
• Nie zarzucaj sobie, że nie uczysz się teraz języków, nie nadrabiasz e-booków i nie tworzysz produktów, nie musisz być mistrzem produktywności.
• Jednak, jeśli Ci służy uczenie się nowych rzeczy, masz na to chęć i czas – to śmiało działaj.
• Szukaj pomocy u specjalistów, jeśli tego potrzebujesz – bezpłatna linia wsparcia psychologicznego tel. 800 70 22 22.
• Jeśli jesteś rodzicem i pomagasz swoim dzieciom w domu z nauką – rozmawiaj z nimi o sytuacji, spokojnie i adekwatnie do wieku, jednak nie oszukuj ich, nie mów, że sytuacja zaraz się poprawi, ponieważ nie wiemy ile potrwa.
• Rodzicu zadbaj o siebie, jeśli masz taką możliwość wymieniaj się opieką z drugą osobą – znajdź choć chwilę na to, co lubisz. Odpocznij.
• Przestrzegaj zaleceń dotyczących higieny i pozostawania w domu.
• Szukaj rzeczy, które Ci służą – książek, filmów, kanałów na YT, muzyki itp.
• Wybieraj myśli, które pomagają Ci opanować lęk i okiełznać obawy – skupiaj się na tym, na co masz wpływ.
• Śmiej się, szukaj zabawnych filmików, oglądaj memy, wybieraj komedie – śmiech i humor to zdrowe mechanizmy obronne, które pomagają zdystansować się do trudnych sytuacji.
• Pozwól sobie na trudne emocje, na to co czujesz, przeżyj to, nie zarzucaj sobie, że nie powinnaś panikować, czy bać się. Masz prawo do swoich uczuć.
• Rób to, co Ci służy. I szukaj pomocy wtedy, kiedy tego potrzebujesz.

Kryzys psychiczny jak przetrwać ten czas? Podziel się swoimi sposobami?

Jak pracuje psycholog Terapii Skoncentrowanej na Rozwiązaniach?