Blog Single

Każdy z nas chce myśleć o sobie dobrze, mieć poczucie skuteczności, czuć się wartościową osobą. Jednak nie zawsze tak jest. Porównujemy się do innych, słuchamy krytyki na swój temat, przypominamy sobie trudne doświadczenia z dzieciństwa i niedawne porażki, a wtedy to jak myślimy o sobie, bardzo mocno się zmienia na gorsze. Jak wspierać poczucie własnej wartości? Jak je wzmacniać na co dzień, aby zewnętrzne sytuacje nie podważały tego, co myślimy o sobie?

Czym jest poczucie własnej wartości?

Poczucie własnej wartości to nasza uogólniona postawa wobec samego siebie, to jak o sobie myślimy, jakie mamy przekonania na swój temat, jak oceniamy to kim jesteśmy i to, co robimy (element poznawczy).

Składa się na nie, też to jak się czujemy ze sobą, jakie mamy wobec siebie uczucia, czy się lubimy i szanujemy czy też nie. W elemencie emocjonalnym wyraża się nasza miłość do siebie, akceptacja czy okazywanie sobie łagodności i współczucia lub też ich brak wobec własnej osoby.

Ostatnią składową poczucia własnej wartości, jest to, jak się wobec siebie zachowujemy, jak się traktujemy, odpowiadamy czy też ignorujemy własne potrzeby (element behawioralny).

Poczucie własnej wartości kształtuje się na przestrzeni naszego życia, nie jest ulotną negatywną myślą o sobie, ani chwilowym zadowoleniem.

Adekwatne i wysokie poczucie własnej wartości mówi o tym, że szanujemy i kochamy siebie bez względu na to, co doświadczamy w życiu wewnętrznym. To nasza głęboka wiara, że jesteśmy wartościowi i warci uwagi, miłości i troski innych.

Doświadczane porażki, błędy czy krytyka – dotykają nas, jednak kiedy mamy ugruntowane poczucie własnej wartości, one nie podważają tego jak widzimy siebie i tego, że dalej jesteśmy wartościowi bez względu na to, co robimy.

Co wpływa na budowanie poczucia własnej wartości?

Poczucie własnej wartości kształtuje się od początku naszego pojawienia się na świecie. Uczymy się myślenia, czucia i zachowywania wobec siebie na podstawie tego, jak robią to rodzice lub opiekunowie.

Kiedy mama czy tata cieszy się, że dziecko jest z nimi, docenia jego wysiłki, odzwierciedla uczucia, pokazuje, jakie jego umiejętności pomagają mu rozwiązywać wyzwania – dziecko uczy się wiedzy o sobie. Kiedy rodzice dostarczają mu bezwarunkowej miłości, są wtedy, kiedy ich potrzebuje, dążą troską, a jednocześnie stawiają zdrowe, elastyczne granice, wyciągają konsekwencje, pokazują dziecku, że jest ważne bez względu na to, co zrobi lub nie zrobi.

W przypadku, kiedy rodzice lub opiekunowie unieważniają emocje, zawstydzają dziecko czy nie poświęcają mu uwagi, może ono próbować, w różny sposób otrzymać ich aprobatę np. starając się dostać najlepsze oceny w szkole, pomagać w domu, wygrywać w konkursach. Wtedy prawdopodobnie dostanie czas i uwagę rodzica, dziecko uczy się, że „musi zasłużyć” na to, aby być kochaną, ważną osobą.

Takie działania i podejście sprawia, że dziecko wykształca w sobie poczucie własnej wartości zależne od aprobaty innych, osiągnięć i uznania, jakie dostaje, kiedy spełnia jakieś oczekiwania.

Niestety, im więcej takich sytuacji, mniej doceniania dziecka, za to, że jest, a raczej, że coś osiąga, powoduje, że w dorosłym życiu myślimy, że też „musimy zasłużyć” na miłość, troskę, uznanie.

Często nie kochamy siebie, bo rany z dzieciństwa mówią nam, że te pierwsze, najważniejsze osoby też nas nie kochały, więc jak mamy to teraz robić i uwierzyć, że jesteśmy warci kochania? Jak wspierać poczucie własnej wartości?

Jak poczuć się ważną mimo trudności w życiu?

Najpiękniejszym odkryciem dorosłości jest dla mnie MOŻLIWOŚĆ WYBORU. Nie zmienię przeszłości, nie dam sobie innego dzieciństwa, nie mam wpływu na to, co doświadczyłam. Jednak dziś mogę WYBRAĆ, co z tym zrobię. I Ty też możesz to odkryć.

Możesz zapytać siebie – czy dalej będę szła za utartym schematem, że na miłość trzeba zasłużyć, a jestem coś warta, tylko jak osiągam „sukces”? Czy może nauczę się myśleć o sobie inaczej?

Może spróbuję wzmocnić moje poczucie wartości, aby nie było zależne od innych ludzi i tego, co robię bądź nie. TY masz wybór.

Dziś, kiedy jesteś dorosła, możesz zacząć budować na nowo, uznać fundamenty, które już masz. Opłakać straty, których doświadczyłaś i wyznaczyć drogę, którą chcesz iść.

Dziś możesz to zrobić. A ja Ci na początek proponuję 3 ćwiczenia, które pomogą Ci przyjrzeć się sobie i tym, z czym startujesz oraz wyznaczyć kierunek, w którym chcesz podążać.

Poczucie własnej wartości – ćwiczenia, które mogą je wzmocnić

Jak wspierać poczucie własnej wartości – ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wewnętrzny audyt na start

Sprawdź miejsce, z którego startujesz. Co myślisz i czujesz do siebie, czyli czas na mały wewnętrzny audyt.

Zaznacz stwierdzenia, z którymi się zgadzasz. Zobacz, jakie emocje w Tobie wywołuje czytanie tych zdań oraz określanie nimi siebie:

• Jestem osobą wartościową i ważną.
• Uważam, że posiadam wiele pozytywnych cech.
• Lubię siebie.
• Ogólnie rzecz biorąc, jestem z siebie zadowolony.
• Zasługuję na szczęście.
• Ufam sobie – podpowiedziom mojego umysłu, temu, co myślę, widzę, słyszę, czuję.
• Jestem wystarczająco dobry taki, jaki realnie jestem.
• Czuję się tak samo dobry, jak inni ludzie.
• Potrafię robić różne rzeczy tak dobrze, jak większość innych ludzi.
• Zasługuję na dobroć i szacunek ze strony swojego otoczenia.
• Szanuję ludzi i staram się być dobry dla osób wokół mnie.
• Nikt – ani ja, ani ktoś inny – nie żyje na świecie po to, aby spełniać oczekiwania innych.
• Umiem samodzielnie zdecydować, co jest dla mnie dobre.
• Mam prawo do swoich poglądów i wyborów.
• Mam odwagę podejmować nowe wyzwania i dokonywać zmian w swoim życiu.
• Pozwalam sobie i innym popełniać błędy, bo rozumiem, że to nieodłączna część nauki.
• W tym, co robię, dążę, aby być zdrowym, szczęśliwym i spełnionym.

Z którymi przekonaniami identyfikujesz się najbardziej? Które jest ci najtrudniej przyjąć i stosować w życiu?

Ćwiczenie 2

Co wiem o sobie?

Rozszerzenie swojej wiedzy o sobie pomaga zobaczyć swój potencjał, dobre strony. Osoby o zaniżonym poczuciu własnej wartości mają czasami trudność z opowiedzeniem o sobie, o tym, co lubią, jakie są, w czym przejawiają się ich talenty. Dlatego zachęcam Cię do odpowiedzi na poniższe pytania i sprawdzenia, co wiem o sobie i jak siebie widzę.

• Robienie jakich rzeczy przychodzi mi z łatwością?
• Co sprawia mi przyjemność?
• Co lubię robić?
• Co wiem o sobie dobrego?
• Jakie pełnię rolę? Co mi pomaga sobie w nich radzić?
• Jakie marzenia chciałabym spełnić?
• Co mówią o mnie moi przyjaciele?
• Co jest dla mnie ważne?

Zapisz swoje odpowiedzi i je przeanalizuj.

Czy na któreś pytanie jest Ci trudniej odpowiedzieć niż na inne?

Ćwiczenie 3

Doświadczanie świadomego życia

Zauważ, jak żyjesz, czy Twoje życie jest takie, jakie pragniesz? Czy robisz to, co potrzebujesz i chcesz? I najważniejsze, czy zauważasz – co i jak robisz, z jakim nastawieniem?

Czasami mówimy, że czas przecieka nam przez palce, że nawet nie pamiętamy, co się zdarzyło w tygodniu, zeszłym miesiącu, czy roku. Działamy, biegniemy, zmagamy się z życiem, na które nie zwracamy uwagi i ono gdzieś mija, a my mamy poczucie, że nic się nie dzieje, jest nudno i przewidywalnie. I że z nami coś jest nie tak, skoro inni mają takie ciekawe życie?

A gdyby tak włączyć doświadczanie świadomego życia od poranka do pójścia spać? Co to znaczy świadome życie – to takie, że wiesz jakie masz nastawienie do tego, co robisz, zauważasz, co i jak robisz, czego doświadczasz, co to dla Ciebie zmienia?

• Zauważ, z jakim uczuciem i myślą się budzisz.
• Zauważ, jakie konsystencję, kolory, kształty, smak i zapach ma jedzenie, które podajesz i jesz na śniadanie.
• Zauważ, jakie zadania w pracy sprawiają Ci radość, co robisz z chęcią i zapałem?
• Sprawdź, jak się czujesz w różnych relacjach.
• Rozejrzyj się wokoło i zobacz, co jest w wokół Ciebie – co widzisz, słyszysz, odczuwasz?
• Sprawdzaj swoje nastawienie w ciągu dnia do różnych rzeczy.
• Wieczorem zapisz 3 rzeczy, za które jesteś wdzięczna.

Wykonaj te 3 ćwiczenia wzmacniające poczucie własnej wartości i zobacz, jak będziesz się czuła. Pomyśl jak Ty możesz wspierać poczucie własnej wartości na co dzień, co Ci służy i pomaga?

Sprawdź kurs o pewności siebie „MASZ TĘ MOC! FUNDAMENTY PEWNOŚCI SIEBIE” poznaj lepiej swoje atuty, odważ się na działanie na własnych zasadach i poczuj spełnienie w życiu.

Zobacz też:

• Jak pokonać swoje kompleksy?

• Samoograniczające przekonania – jak je zmienić?

• Pytania, które pomagają zadbać o siebie

Na bieżąco publikuje na Instagramie @paulinapsycholog